دانه‌های گیاه زنیان در واقع میوه‌های گیاه آجواین (ajwain) یا همان گل خراطین هستند که رنگی سبز تا قهوه‌ای و طعمی تند و تلخ دارند. ظاهر زنیان شبیه به زیره است اما می‌توان گفت عطر و طعم آن به آویشن نزدیک‌تر است. زنیان گیاهی است از دوران باستان در طب سنتی هند مورد استفاده قرار می‌گرفته و سرشار از مواد مغذی و فیبر است. همچنین آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی در آن یافت می‌شود. همچنین جالب است بدانید که طبع زنیان گرم است و به همین دلیل می‌تواند دردهای شکمی ناشی از مصرف غذاهایی با طبع سرد را درمان کند.
از مهمترین خواص زنیان:
۱. مبارزه با قارچ‌ها و باکتری‌ها:
دانه‌های زنیان خواص ضدقارچی و ضدباکتریایی بسیار قدرتمندی دارد. اینطور به نظر می‌رسد که دو ترکیب فعال تیمول و کارواکرول موجود در این گیاه می‌تواند از رشد قارچ و باکتری جلوگیری کند. مطالعات آزمایشگاه نشان داده‌اند که این گیاه می‌تواند با باکتری‌های بسیار خطرناکی مثل اشریشیا کلی (E.coli) و سالمونلا (عامل ایجاد مسمومیت غذایی) مبارزه کند.
۲. بهبود سطح کلسترول خون:
تحقیقات در فاز حیوانی نشان داده‌اند که دانه‌های زنیان ممکن است بتوانند سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید خون را کاهش دهند. سطوح بالای این دو ماده در بدن از عوامل خطرناک در ایجاد بیماری‌های قلبی است. در مطالعه‌ای مشخص شد که خواص پودر زنیان باعث کاهش کلسترول تام، کلسترول LDL یا همان کلسترول بد و تری‌گلیسیرید در خرگوش‌ها شده است.
۳. کاهش احتمالی فشار خون:
در روش‌های درمانی سنتی از داروهایی مثل مسدود کننده‌های کانال کلسیم برای کاهش فشار خون استفاده می‌شد. این مسدود کننده‌ها از ورود کلسیم به قلب جلوگیری می‌کنند و باعث منبسط شدن رگ‌های خونی می‌شوند تا فشار خون پایین بیاید. در تحقیقاتی که روی ماده‌ای به نام تیمول، که یکی از عناصر اصلی موجود در دانه‌های زنیان است، انجام شده است مشخص شده که می‌تواند اثرات مسدود کنندگی کانال کلسیم داشته باشد و در نتیجه، به کاهش فشار خون کمک کند. این آزمایش روی موش‌ها اثرات مثبتی را ثبت کرده است. اما همچنان برای تاثیر ۱۰۰٪ آن در انسان، نیازمند آزمایشات بیشتر است.
۴. مبارزه با زخم معده و رفع سوءهاضمه:
در طب آیورودا برای درمان زخم‌های گوارشی از دانه‌های زنیان استفاده می‌شود. بعضی از مطالعات روی خواص زنیان برای معده نشان می‌دهند که عصاره‌ی دانه‌ی زنیان یا عرق زنیان ممکن است با ایجاد زخم‌های گوارشی در مری، معده یا روده‌ی کوچک مقابله کند.
۵. ممکن است در بهبود تنفس و جلوگیری از سرفه موثر باشد:
بعضی از شواهد نشان می‌دهد که مصرف زنیان می‌تواند سرفه را تسکین دهد. این تحقیقات در مقیاس بسیار کوچکی انجام شده اما با بررسی اثرات مصرف دانه‌های زنیان روی خوکچه‌های هندی مشخص شد که بیشتر از کدئین در تسکین سرفه اثر دارد.
۶. اثرات ضدالتهابی:
التهاب کوتاه مدت روش طبیعی بدن برای محافظت از شما در برابر بیماری یا آسیب است. اما التهاب مزمن می‌تواند اثرات منفی روی بدن داشته و خطر ابتلا به بعضی از بیماری‌ها را افزایش دهد. در بررسی‌های انجام شده مشخص شده است که دانه‌های زنیان دارای اثرات ضدالتهابی هستند و به کاهش موثر التهابات کمک می‌کنند. همچنین عرق زنیان هم اثرات ضدالتهابی بالقوه‌ای را از خود نشان داده است.
در آزمایشی که روی موش‌ها انجام شده مشخص شده است که مصرف عصاره یا عرق زنیان به مدت ۲۱ روز، التهابات مربوط به آرتریت را بهبود بخشیده است. البته برای اثبات چنین اثری در بدن انسان همچنان نیازمند تحقیقات بیشتر هستیم.
مرور کلی
خواص زنیان فقط به تقویت معده و کاهش دردهای دستگاه گوارش محدود نمی‌شود. شما می‌توانید با مصرف این گیاه به صورت دانه، عصاره، عرق، دمنوش یا ادویه از ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی مختلفی که در آن وجود دارد هم استفاده کنید.
